Bulunduğunuz yerde imar planı değişikliği oldu ve sizin mülkiyet hakkınızı ihlal etti (yeşil alana ayrıldı, yola ayrıldı ya da sağlık, eğitim, kültür tesis alanına ayrıldı). Hangi yollar izlenebilir?
İmar planları Danıştay kararlarında kabul edildiği üzere birer düzenleyici idari işlemdir. Özel kanunda özel bir yargı yolu gösterilmeyen hallerde imar planlarının ve değişikliği işlemlerinin hukuka aykırılıklarından ileri gelen iptal davaları için idari yargı yoluna başvurulur. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun (“İYUK”) 7. maddesinin birinci fıkrası uyarınca, “dava açma süresi, özel kanunlarında ayrı süre gösterilmeyen hallerde Danıştayda ve idare mahkemelerinde altmış ve vergi mahkemelerinde otuz gündür”. İYUK 7. maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca ilanı gereken düzenleyici işlemlerde dava süresi, ilan tarihini izleyen günden itibaren başlar. Ancak bu işlemlerin uygulanması üzerine ilgililer, düzenleyici işlem veya uygulanan işlem yahut her ikisi aleyhine birden dava açabilirler. Bu bağlamda, bir düzenleyici işlem olan imar planlarının uygulama işlemi yapılması neticesinde taşınmazın bulunduğu yer idare mahkemesinde iptal davasına konu edilebilmesi mümkündür.
Öte yandan, 14.02.2020 tarih ve 7221 sayılı Kanun’un 6. maddesiyle 3194 sayılı İmar Kanunu’nun 8. maddesine, “Kesinleşen imar planları veya parselasyon planlarına karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılabilir” hükmü eklenmiştir. 20.02.2020 tarih ve 31045 Sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 7221 sayılı Kanun’un 38. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde de, “Bu Kanunun; a) 6. maddesiyle 3194 sayılı Kanun’un 8. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin sonuna eklenen paragrafın birinci cümlesi hükümleri 1/7/2020 tarihinde” yürürlüğe gireceği hüküm altına alınmıştır. 3194 sayılı Kanun’un 8. maddesine eklenen hüküm gereği kesinleşen imar planları veya parselasyon işlemlerine karşı kesinleşme tarihinden itibaren her halde beş yıl içinde dava açılması gerektiği, ayrıca anılan Kanun değişikliği ile daha önceden kesinleşmiş olan planlar için geçici madde ile herhangi bir istisna öngörülmediği için bu dava henüz açılmadan yürürlüğe giren söz konusu Kanun hükmünün uygulanması gerekmektedir.
Danıştay 6. Dairesi E.2021/472, K.2022/1088, T.07.02.2022 kararı uyarınca, “7221 sayılı Kanun’un yürürlüğe girmesinden önce, 2577 sayılı Kanun’un 7/4. maddesi uyarınca düzenleyici işlem niteliğinde olan imar planlarına karşı uygulama işlemi üzerine yasal dava açma süresi içinde dava açabileceklerine dair düzenlemeden faydalanma hakkına sahip kişilere yönelik 7221 sayılı Kanun’un dava açma süresini beş yıl olarak sınırlayan hükmünün geriye dönük olarak uygulanması hukuka olan güven duygusunu zedeler ve hukuk güvenliği ilkesi ile de bağdaşmaz (…) 7221 Sayılı Kanun’un 6. maddesiyle getirilen düzenlemenin, yasanın yayım tarihinden önce kesinleşmiş imar planı ve parselasyon planlarına karşı dava açma süresini beş yıl olarak sınırlandırdığı biçiminde yorumlanması yasa hükmünün geriye yürütülmesi anlamına gelmekte ve Anayasa’da yer alan hukuk devleti kapsamındaki hukuk güvenliği ilkesi ile bağdaşmamaktadır”.
Anayasa’nın 56. maddesi kapsamında sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkının sağlanabileceği bir ortamın yaratılması için, imar planlarının öngörünün yanında uygulanabilir nitelikte yapılması gerekmektedir. Bu bağlamda imar planlarında alanların fonksiyonlarının belirlenmesinde, idari işlemin sebep unsuru olarak somut kamu yararının açıkça gösterilmesi icap eder. Bu bağlamda taşınmazın bulunduğu alnın kısmen yol alanı olarak ayrılmasında bilimsel, nesnel ve kamusal bir zorunluluğu gösterir somut kamu yararının ne olduğunun da ortaya konulması elzemdir. İmar planlarının ve imar planı değişikliği işlemlerinin iptali için hukuki danışmanlık alınması tavsiye edilir. Bu konuda detaylı bilgi almak için büromuzla iletişime geçiniz.
